برگرفته از کتاب «راهنمای بقا در برابر قشقرق» نوشته دکتر ربکا شرگ هرشبِرگ
حتی وقتی به‌عنوان والدین می‌دونیم چطور باید با قشقرق کودک‌مون برخورد کنیم، تو اون لحظه بحرانی، خیلی سخته که جلوی خودمون رو بگیریم و کار اشتباهی نکنیم — کاری که نه‌تنها نتیجه‌ای نداره، بلکه اوضاع رو بدتر هم می‌کنه. یه مکث کوچیک برای فکر کردن به اینکه چرا لازمه از بعضی واکنش‌ها پرهیز کنیم — به‌علاوه چند تا راهکار کاربردی برای این کار — می‌تونه به ما کمک کنه تو لحظه، کنترل بیشتری داشته باشیم.
۱. احساسات یا نگاه کودک‌تون رو بی‌ارزش نکنین
وقتی بچه‌ها قشقرق راه می‌ندازن، ما ممکنه با خودمون فکر کنیم: «واقعاً واسه این موضوع کوچیک؟!» ولی برای یه بچه، اون موضوع کوچیک ممکنه همه دنیاش باشه.
جمله‌هایی مثل اینا رو سعی کنین نگین:
-
«این که چیز مهمی نیست.»
-
«فقط یه بستنی بود!»
-
«ای بابا، واسه این گریه نداره.»
-
«داری مسخره‌بازی درمیاری.»
حتی اگه این حرفا از سر دلسوزی باشن، بازم باعث می‌شن بچه حس کنه احساساتش بی‌ارزشه یا داره اشتباه رفتار می‌کنه. همین باعث می‌شه بیشتر ناراحت شه، یا یاد بگیره که نباید احساساتش رو نشون بده.
۲. به بچه نگین باید چه حسی داشته باشه
جمله‌هایی مثل «ناراحت نشو»، «نترس»، «گریه نکن» خیلی رایجن، ولی واقعیت اینه که نمی‌تونیم به کسی بگیم چه حسی داشته باشه. مخصوصاً به یه کودک.
این جملات ممکنه باعث بشن بچه فکر کنه احساسش اشتباهه، یا باید جلوی احساساتش رو بگیره. به‌جای این کار، سعی کنین فقط همدلی کنین. مثلاً:
-
«می‌فهمم ناراحتی، چون اسباب‌بازی‌ت شکست.»
-
«حق داری عصبانی باشی. دوست داشتی بیشتر بازی کنی.»
وقتی بچه حس می‌کنه درکش می‌کنین، آروم‌تر می‌شه. لازم نیست سریع حلش کنین؛ فقط شنیده شدن خودش کلی کمک می‌کنه.
۳. قشقرق بچه رو شخصی برداشت نکنین
وقتی بچه‌تون وسط فروشگاه می‌زنه زیر گریه یا جیغ می‌زنه، طبیعیه که خجالت بکشین یا فکر کنین مردم دارن قضاوت‌تون می‌کنن. ولی قشقرق یه واکنش طبیعیه — مخصوصاً تو بچه‌های کوچیک.
یادتون باشه:
اون داره احساساتش رو بروز می‌ده، نه اینکه عمداً بخواد شما رو اذیت کنه.
و واقعاً هم اهمیتی نداره بقیه چی فکر می‌کنن.
وقتی به خودتون می‌گین «این در مورد من نیست»، راحت‌تر می‌تونین با آرامش و مهربونی واکنش نشون بدین. این باعث می‌شه بچه‌تون هم سریع‌تر آروم شه.
۴. به بچه درس اخلاقی ندین
یه وقتایی وسط قشقرق وسوسه می‌شیم شروع کنیم نصیحت کردن: «ببین، با این کارت بقیه رو اذیت کردی»، یا «اگه این‌طوری رفتار کنی، هیچ‌کس دوست نداره باهات بازی کنه.»
ولی بچه‌ای که تو اوج هیجانه، نمی‌تونه درس بگیره یا منطقی فکر کنه. آموزش دادن باید بعد از تموم شدن قشقرق انجام شه — وقتی مغز بچه آرومه و آماده شنیدن حرف شماست.
تو لحظه، فقط تمرکز کنین روی حضور داشتن و آرام نگه‌داشتن فضا. آموزش برای بعده.
۵. سریع راه‌حل ندین
وقتی بچه‌مون ناراحته، دلمون می‌خواد سریع حلش کنیم. مثلاً بگیم:
-
«عیبی نداره، یکی دیگه برات می‌خرم.»
-
«اشکال نداره، فردا دوباره می‌ریم پارک.»
ولی گاهی این کار باعث می‌شه بچه فکر کنه باید حتماً ناراحت بشه تا به چیزی که می‌خواد برسه. یا اینکه یاد نگیره چطور با احساساتش کنار بیاد.
به‌جای راه‌حل دادن، سعی کنین اول احساسش رو تأیید کنین. مثلاً:
-
«می‌دونم چقدر دوست داشتی اون ماشینو.»
-
«خیلی سخته که مجبور شدیم پارک رو ترک کنیم.»
وقتی کودک حس کنه درکش کردین، خودش کم‌کم آروم می‌شه.
قشقرق یه بخش طبیعی از رشد کودکه. چیزی نیست که بخوایم «درستش» کنیم یا سریع تمومش کنیم. بلکه یه فرصت برای بچه‌مونه که یاد بگیره چطور با احساسات پیچیده کنار بیاد — و یه فرصت برای ما که بهش نشون بدیم همیشه کنارش هستیم.
کاری که نمی‌کنیم، به‌اندازه کاری که می‌کنیم مهمه.
پس دفعه بعد که بچه‌تون قشقرق کرد، یادتون باشه:
-
احساساتش رو نادیده نگیرین.
-
براش تعیین نکنین که باید چه حسی داشته باشه.
-
به خودتون نگیرید.
-
وسط بحران درس ندین.
-
زود نرین سراغ راه‌حل.
فقط کنارش باشین. باهاش نفس بکشین. بقیه‌ش خودش درست می‌شه.
