خطرات فضای مجازی روزبه‌روز بیشتر می‌شن. متخصص سلامت دیجیتال، جورجی پاول (Georgie Powell)، درباره ریسک‌هایی که والدین باید بدونن و کارهایی که می‌تونن برای محافظت از فرزندشون انجام بدن، توضیح می‌ده.

کار من روی کمک به خانواده‌ها برای ایجاد عادت‌های سالم دیجیتال تمرکز داره؛ از مدیریت زمان استفاده از صفحه‌نمایش گرفته تا بازپس‌گیری کنترل تعاملات روزمره با فناوری. پیدا کردن تعادل در استفاده از تکنولوژی، یکی از کلیدهای اصلی برای سلامت روان، روابط سالم و رشد درست بچه‌هاست.

خودم هم مادر هستم. پس در کنار تلاش برای ایجاد تعادل تکنولوژیک در خونه‌مون، نگرانی‌هام از آسیب‌های فضای آنلاین رو هم به‌خوبی درک می‌کنم. توی ماه‌های اخیر که قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی شدت گرفته، آمار مجرمان اینترنتی، محتوای نامناسب و حتی تصاویر آزار کودکان بالا رفته. سوءاستفاده از سایت‌های اشتراک‌گذاری فایل (file-sharing abuse) و جذب کودکان برای مقاصد جنسی یا مجرمانه (online grooming) هم بیشتر شده. این تهدیدها ممکنه دور از ذهن یا خیلی تلخ باشن، ولی واقعیت اینه که هیچ‌کدوم‌مون در امان نیستیم و وظیفه داریم برای محافظت از خانواده‌مون قدم برداریم.

این فقط یه حس نیست، آمارها هم اینو تأیید می‌کنن. مثلاً در بریتانیا، بین ماه‌های مارس و آوریل ۲۰۲۰، بی‌بی‌سی گزارش داد که گزارش‌های مربوط به محتوای مستهجن آنلاین، دو برابر شده و به بیش از ۴ میلیون در یک ماه رسیده. همچنین در همین کشور، حدود ۳۰۰ هزار نفر به‌عنوان تهدید جدی برای کودکان شناسایی شدن و در ماه آوریل ۸.۸ میلیون تلاش برای دسترسی به سایت‌های سوءاستفاده جنسی از کودکان صورت گرفته، در حالی که این سایت‌ها قبلاً مسدود شده بودن.

طبق گزارشی از بنیاد 5Rights که به دولت بریتانیا ارائه شده، این مشکل فقط محدود به بریتانیا نیست:

  • مرکز ملی کودکان گمشده و مورد سوءاستفاده در آمریکا (NCMEC) در ماه آوریل ۴.۲ میلیون گزارش درباره استثمار جنسی احتمالی کودکان دریافت کرده که نسبت به آوریل ۲۰۱۹، نزدیک به ۳ میلیون افزایش داشته.

  • شبکه InHope، متشکل از ۴۶ خط ارتباطی سایبری در کشورهای مختلف، اعلام کرده که گزارش‌های سوءاستفاده جنسی از کودکان در دوران کرونا در سطح جهانی ۳۰٪ افزایش یافته.

وقتی بچه‌ها بیشتر وقت‌شون رو تو خونه و آنلاین می‌گذرونن، به هدف راحت‌تری برای شکارچی‌هایی تبدیل می‌شن که دنبال جذب کودکان برای سوءاستفاده جنسی یا مجرمانه هستن. جدا شدن از مدرسه که محیطی امن برای صحبت با معلم و دوست‌هاست، باعث می‌شه بچه‌ها سخت‌تر بتونن درباره نگرانی‌هاشون حرف بزنن، مخصوصاً وقتی کسی بخواد اعتماد به نفس‌شون رو از بین ببره. این گزارش کوتاه نشون می‌ده که یه کودک ممکنه در مواجهه با این اتفاقات چه احساسی داشته باشه.

آزار و اذیت و سوءاستفاده آنلاین رو به افزایشه. کمیسیون ایمنی الکترونیکی استرالیا گزارش داده که طی سه هفته اول قرنطینه، موارد آزار اینترنتی (cyberbullying) تا ۵۰٪ افزایش یافته. یه تحلیل از سوی شرکت هوش مصنوعی L1ght هم نشون داده که توی مارس ۲۰۲۰، زبان نفرت‌آمیز و توهین‌آمیز بین کودکان و نوجوان‌ها تا ۷۰٪ بیشتر شده.

در همین حال، شرکت‌های فناوری و نیروهای انتظامی نمی‌تونن هم‌پای این بحران پیش برن. بنیاد Internet Watch گزارش داده که تعداد محتوای آزار جنسی کودکان که گزارش و از اینترنت حذف شده، طی چهار هفته اول قرنطینه ۸۹٪ کاهش داشته – نه به خاطر بی‌ضرر بودن اون محتوا، بلکه به خاطر کمبود نیروی انسانی برای رسیدگی.

پس والدین چی‌کار می‌تونن بکنن تا از بچه‌هاشون در برابر خطرهای آنلاین محافظت کنن؟

۱. با فرزندتون درباره خطرهای واقعی فضای آنلاین صحبت کنین، مثل جذب شدن توسط افراد غریبه، دیدن محتوای آسیب‌زا یا دزدیده شدن اطلاعات شخصی.

خیلی از بچه‌ها فکر می‌کنن این اتفاقات برای اونا نمی‌افته، ولی واقعیت اینه که همه‌مون تو فضای مجازی در معرض خطر هستیم.

۲. حواستون به نشونه‌هایی باشه که ممکنه بچه‌تون داره مورد سوءاستفاده آنلاین قرار می‌گیره.

انجمن حمایت از کودکان در بریتانیا پیشنهاد می‌کنه که به این نشونه‌ها دقت کنین:

  • صحبت کردن درباره دوست‌های جدید یا بزرگ‌تر از خودش که آنلاین آشنا شده

  • گفتن اینکه هدیه یا پولی از کسی تو اینترنت گرفته

  • گوشه‌گیر و مرموز شدن

  • داشتن گوشی جدید یا بیش از یک گوشی

  • دریافت تعداد زیاد تماس یا پیام

  • اضطراب یا نگرانی از دور شدن از گوشی

۳. اپلیکیشن‌ها و بازی‌هایی که فرزندتون استفاده می‌کنه رو بشناسین.

خیلی از بازی‌ها قسمت گفت‌وگو یا چت دارن و ممکنه غریبه‌ها از اون طریق به بچه‌تون پیام بدن. با کمک هم تنظیمات حریم خصوصی رو مناسب تنظیم کنین و حتماً مطمئن بشین موقعیت مکانی (location) خاموشه.

۴. از ابزارهای نظارتی مثل Pinardin برای بررسی فعالیت‌های آنلاین فرزندتون استفاده کنین.

اطلاعاتی که از فعالیت‌های آنلاین بچه‌تون به دست میارین، می‌تونه به شروع یه گفت‌وگوی سالم خانوادگی کمک کنه و به ایجاد عادت‌های خوب منجر بشه.

۵. خانواده‌تون رو در برابر کلاه‌برداری‌های آنلاین محافظت کنین؛ با فعال نگه‌داشتن تنظیمات حریم خصوصی و استفاده از رمزهای عبور قوی و متنوع.

به ایمیل‌های مشکوک جواب ندین، نرم‌افزار امنیتی دستگاه‌ها رو به‌روز نگه دارین و به حس درونی‌تون اعتماد کنین: اگه چیزی تو فضای مجازی براتون «مشکوک» به نظر رسید، حتی اگه ظاهراً بی‌خطر بود، احتمالاً واقعاً خطرناکه.

منابع مفید برای ایمنی آنلاین بچه‌ها:

یادتون باشه: اگه احساس می‌کنین یه کودک یا نوجوان در خطر فوری آسیب قرار داره، حتماً با پلیس تماس بگیرین.

درسته که این آمارها ممکنه ترسناک باشن، ولی هدفشون اینه که ما رو آگاه‌تر کنن، نه اینکه باعث وحشت بشن. خوشبختانه ابزارها و روش‌های زیادی برای محافظت از بچه‌هامون داریم؛ از کنترل‌های والدین، تنظیمات حریم خصوصی تا صحبت کردن با بچه‌ها. اگه اینا رو کنار هم استفاده کنیم، می‌تونیم فضای مجازی امن‌تری برای بچه‌هامون بسازیم.