برای بسیاری از ما که در دوران دیجیتال بزرگ نشده‌ایم، شنیدن عبارت «دوست اینترنتی» یادآور برنامه‌هایی مثل Catfish یا چت‌روم‌های AOL است. بنابراین اگر متوجه شدید فرزندتان با کسی در فضای آنلاین گفتگو می‌کند، طبیعی است که اولین واکنش‌تان نگرانی و دخالت باشد. اما بچه‌های امروزی خیلی بیشتر از ما با دنیای دیجیتال عجین هستند؛ به همین دلیل این موقعیت نیازمند نگاهی دقیق‌تر، گفتگو و در عین حال، اولویت‌دادن به امنیت کودک است.

در این مطلب می‌خواهیم درباره‌ی نحوه‌ی شکل‌گیری دوستی‌های دیجیتال بین کودکان صحبت کنیم و اینکه وقتی متوجه شدید فرزندتان با کسی آنلاین در ارتباط است، چه کارهایی باید انجام دهید. امیدواریم این راهنما بتواند به شما کمک کند تا خانواده‌تان با خیال راحت‌تری در فضای مجازی حرکت کند.

آیا دوستی‌های آنلاین همیشه خطرناک هستند؟

یکی از نکاتی که والدین باید درک کنند این است که کودکان امروزی بسیار طبیعی‌تر از ما در گذشته، دوستی‌های آنلاین برقرار می‌کنند. در گذشته، برای صحبت با غریبه‌ها باید به چت‌روم‌های خاصی مراجعه می‌کردیم، اما امروزه کافی است یک بازی آنلاین در Roblox شروع شود، درخواست دوستی در Snapchat پذیرفته شود یا به یک پیام در اینستاگرام پاسخ داده شود تا یک ارتباط دیجیتال شکل بگیرد.

باور کنید یا نه، گاهی اوقات فرزند شما ممکن است به‌صورت کاملاً بی‌ضرر با کسی آنلاین آشنا شود—واقعاً ممکن است فقط یک کودک دیگر باشد که بعد از مدرسه Fortnite بازی می‌کند، درست مثل فرزند شما. اما حتی اگر دوستی‌های آنلاین همیشه خطرناک نباشند، همواره با ریسک‌هایی همراه هستند. تشخیص اینکه آیا فرد واقعاً همان کسی است که ادعا می‌کند، بسیار دشوار است. به همین دلیل، آموزش و گفتگو درباره‌ی ایمنی اینترنتی قبل از ورود کودک به دنیای آنلاین و در طول مسیر دیجیتالی او اهمیت فراوانی دارد.

برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی عادات سالم استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای کودکان، می‌توانید به مقاله‌ی زیر مراجعه کنید:

عادات سالم استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای کودکان

چه زمانی باید نگران ارتباطات آنلاین فرزندتان باشید؟

اگر متوجه شدید فرزندتان با فردی خطرناک در حال گفتگو است و نشانه‌هایی از فریب و سوءاستفاده در پیام‌ها وجود دارد، چند اقدام فوری وجود دارد که می‌توانید انجام دهید:

  • آن فرد را در پلتفرم مربوطه بلاک و ریپورت کنید.

  • حساب کاربری فرزندتان را حذف کرده یا نام کاربری‌اش را تغییر دهید تا آن فرد نتواند دوباره او را پیدا کند. این کار را در سایر شبکه‌های اجتماعی‌ای که فرزندتان در آن‌ها عضو است نیز انجام دهید تا راه‌های دیگر ارتباطی بسته شود.

  • در صورت لزوم، موضوع را به مراجع قانونی محلی گزارش دهید.​

در زمان صحبت با فرزندتان، باز هم به یاد داشته باشید که آرامش خود را حفظ کرده و به او نشان دهید که ناراحت یا عصبانی نیستید. مهم‌ترین نکته‌ای که کودک باید بشنود این است که او هیچ کار اشتباهی نکرده و شما همیشه در کنارش هستید و دوستش دارید. کودکانی که در معرض سوءاستفاده‌های آنلاین قرار می‌گیرند، احساس شرم، ترس و آشفتگی‌های عاطفی شدیدی را تجربه می‌کنند. شما باید پناه امن او باشید تا بتواند از این تجربه‌ی سخت عبور کند.

والدین چه کاری می‌توانند انجام دهند؟

هیچ پدر و مادری نمی‌تواند تمام خطرات را از فرزندش دور نگه دارد، اما می‌تواند او را برای روبه‌رو شدن با این موقعیت‌ها مجهز کند — با تفکر انتقادی، آگاهی و اعتماد به نفس. همان‌طور که گفتیم، گفتگوهایی که با فرزندتان دارید، چه قبل از مواجهه با خطر و چه بعد از آن، نقش مهمی در رشد و محافظت از او ایفا می‌کند.

علاوه بر این گفتگوها، استفاده از ابزارهای نظارتی می‌تواند مثل یک تور ایمنی عمل کند تا در مراحل اولیه، موقعیت‌های پرخطر را شناسایی کنید. این ابزارها می‌توانند پیامک‌ها، جست‌وجوهای اینترنتی و فعالیت‌های فرزندتان در اپلیکیشن‌های مختلف را بررسی کرده و در صورت وجود محتوای نگران‌کننده به شما هشدار دهند. تکنولوژی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی امروزی حتی قادرند محتوای مرتبط با زورگویی، مسائل جنسی، خودآزاری، تصویر ذهنی منفی از بدن و موارد مشابه را شناسایی کنند.

محصولات مختلفی در بازار وجود دارند که به والدین در محافظت از فرزندانشان در فضای آنلاین کمک می‌کنند — از اپلیکیشن‌های کنترلی گرفته تا گوشی‌ها و ساعت‌های هوشمند مخصوص کودکان. کافی‌ست ابزار مناسبی را با توجه به نیاز خانواده‌تان انتخاب کنید.