-
فرزندتان وقت بیشتری را آنلاین می‌گذراند.
-
درگیر کردن او در فعالیت‌های مختلف سخت‌تر شده است.
-
مشاجرات و استرس‌ها در مورد استفاده از دستگاه‌ها زیاد شده‌اند.
-
ممکن است شروع به فکر کردن کنید – آیا ممکن است فرزندم به اینترنت اعتیاد پیدا کرده باشد؟
اگر این سوال برای شما هم پیش آمده، تنها نیستید. والدین کودکان و نوجوانان نگرانی بیشتری نسبت به مدت زمانی که فرزندانشان صرف اینترنت می‌کنند، دارند. در دنیای امروز، اینترنت نقش قابل توجهی در زندگی فرزندان ما دارد؛ که اطلاعات و فرصت‌های ارتباطی فراوانی را ارائه می‌دهد. با این حال، اینترنت همچنین می‌تواند خطر استفاده بیش از حد و رفتارهای شبیه به اعتیاد را به همراه داشته باشد، به ویژه در گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان. در حالی که هیچ تشخیص بالینی برای اختلال اعتیاد به اینترنت وجود ندارد، این مفهوم نشان‌دهنده نگرانی فزاینده‌ای است در مورد تأثیر استفاده زیاد از اینترنت بر رفاه و توسعه کودک.
آیا اینترنت اعتیادآور است؟
در حالی که خود اینترنت ذاتاً اعتیادآور نیست، برخی فعالیت‌ها و ویژگی‌های آنلاین می‌توانند رفتارهای اعتیادآور را تحریک کنند. ماهیت تعاملی، دسترسی دائمی و لذت فوری که اینترنت فراهم می‌کند، به قابلیت اعتیادآوری آن کمک می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده بیش از حد از اینترنت می‌تواند تغییرات بیولوژیکی در مغز ایجاد کند و یک چرخه جستجوی لذت و اجتناب از ناراحتی ایجاد کند که مشابه با دیگر مواد یا رفتارهای اعتیادآور است.
آیا اعتیاد به اینترنت واقعی است؟
متخصصان در حوزه‌های پزشکی و سلامت روان به طور فزاینده‌ای نگران تأثیر استفاده بیش از حد از اینترنت بر کودکان و بزرگسالان هستند. این موضوع به طور گسترده‌ای مورد شناسایی قرار گرفته است که برخی از کودکان و نوجوانان بیشتر مستعد رفتارهای اعتیادآور مرتبط با اینترنت و استفاده از رسانه‌های دیجیتال هستند. با این حال، در حال حاضر هیچ زبان یا تشخیص رسمی خاصی برای توصیف این وضعیت وجود ندارد.
افراد ممکن است از اصطلاحاتی مانند “اختلال اعتیاد به اینترنت”، “استفاده مشکل‌ساز از رسانه‌های تعاملی” و “اعتیاد به بازی” برای توصیف رفتارهای نگران‌کننده استفاده کنند. در حال حاضر یک تشخیص بالینی رسمی برای “اختلال بازی اینترنتی” (IGD) وجود دارد که تنها به رفتارهای اعتیادآور مرتبط با بازی‌ها اشاره دارد.
وقتی والدین و متخصصان نگرانی‌هایی در مورد رفتارهای متمرکز بر اینترنت که به نظر اعتیادآور می‌آید مطرح می‌کنند، معمولاً در مورد رفتاری صحبت می‌شود که با پیش‌دستی و اجبار زیاد به فعالیت‌های اینترنتی همراه است که تأثیر منفی بر عملکرد روزانه می‌گذارد. این می‌تواند شامل از دست دادن کنترل بر استفاده از اینترنت، علائم ترک هنگام آفلاین بودن، اجتناب از روابط و فعالیت‌های دنیای واقعی و پیامدهای منفی در زمینه‌های مختلف زندگی باشد.
چقدر شایع است اعتیاد به اینترنت؟
شیوع اعتیاد به اینترنت در کودکان در مطالعات مختلف متفاوت است، که تعیین دقیق آمار را دشوار می‌کند. با این حال، تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که این یک مشکل مهم است که درصد قابل توجهی از کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
داده‌ها نشان می‌دهند که مشکلات اعتیاد به اینترنت می‌تواند در کمتر از 1% جمعیت تا بیش از 25% جمعیت بسته به موقعیت جغرافیایی، سن‌ها و نحوه تعریف علائم وجود داشته باشد. ممکن است شیوع اعتیاد به اینترنت در میان نوجوانان بیشتر باشد، به دلیل مرحله رشدی آن‌ها و آسیب‌پذیری بیشتر به رفتارهای اعتیادآور و تغییرات مغزی.
علائم اعتیاد به اینترنت در کودکان چیست؟
تشخیص علائم رفتارهای مشابه اعتیاد در افراد جوان بسیار مهم است، زیرا این امر به والدین و دیگران این امکان را می‌دهد که به روش‌های مفید قبل از بدتر شدن مشکلات حمایت و مداخله کنند. در اینجا برخی از علائم رایج برای مراقبت وجود دارد:
1. پیش‌دستی زیاد
این ممکن است به صورت فکر کردن یا صحبت کردن مداوم درباره آنلاین بودن، بی‌قراری یا عصبانیت هنگام عدم دسترسی به اینترنت، یا اولویت دادن به فعالیت‌های آنلاین به جای مسئولیت‌های دیگر باشد.
2. اجتناب از کارها و مسئولیت‌های دنیای واقعی
این ممکن است به صورت کاهش عملکرد تحصیلی، غفلت از کارهای خانه یا انصراف از فعالیت‌ها و سرگرمی‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردند ظاهر شود. دنیای آنلاین کودک اولویت می‌یابد و جنبه‌های دیگر زندگی آسیب می‌بیند. ممکن است برای بزرگ‌ترها بسیار سخت باشد که آن‌ها را در فعالیت‌های دیگر درگیر کنند.
3. علائم ترک
کودکی که هنگامی که از اینترنت جدا می‌شود، تحریک‌پذیری، بی‌قراری، تغییرات خلقی یا اضطراب قابل توجهی را تجربه می‌کند، ممکن است نشانه‌ای از اعتیاد باشد. به خاطر داشته باشید که بیشتر کودکان این علائم را تا حدی نشان می‌دهند، اما اگر این علائم شدیدتر و مزمن‌تر باشد، باید نگران شوید.
4. افزایش استفاده از اینترنت
اگر کودک وقت بیشتری را به صورت آنلاین می‌گذراند و به طور مزمن از حد نرمال یا سالم فراتر می‌رود، ممکن است نشانه‌ای از اعتیاد باشد. این معمولاً با اجتناب از فعالیت‌های دنیای واقعی و مقاومت بیشتر در برابر شرکت در فعالیت‌های آفلاین همراه است.
5. تغییرات فزاینده در سلامتی و رفتارهای روزمره
این ممکن است به صورت از دست دادن بیشتر و بیشتر خواب به دلیل استفاده از اینترنت باشد. همچنین ممکن است به صورت تغییرات در اشتها/خوردن، غفلت از مراقبت‌های شخصی یا اجتناب از دیگر عادات مهم سلامتی و خودمراقبتی روزانه ظاهر شود.
چگونه اعتیاد به اینترنت را متوقف کنیم
پرداختن به اعتیاد به اینترنت نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل والدین، مربیان و متخصصان سلامت روان می‌شود. در اینجا برخی از استراتژی‌های مؤثر برای کمک به کودکانی که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند آورده شده است:
1. تعیین مرزهای روشن
دستورالعمل‌های واضحی در مورد استفاده از اینترنت، مانند زمان‌های مشخص برای فعالیت‌های آنلاین و محدودیت در دسترسی به سایت‌ها یا اپلیکیشن‌های خاص، تعیین کنید. انتظارات را مشخص کرده و با کودکان همکاری کنید تا در هر روز در فعالیت‌های آفلاین مختلف شرکت کنند.
2. تشویق به ارتباط باز
یک محیط امن و حمایتی ایجاد کنید که در آن کودکان بتوانند به راحتی در مورد استفاده از اینترنت و مشکلاتی که ممکن است داشته باشند صحبت کنند. گفت‌وگو در مورد استفاده مسئولانه از اینترنت و پیامدهای زمان زیاد صفحه‌نمایش را تشویق کنید. به رویکردی کنجکاو و حمایتی، نه انتقادی و تنبیهی، روی بیاورید.
3. ترویج فعالیت‌های جایگزین
کودکان را با سرگرمی‌ها و علایق جایگزینی آشنا کنید که توجه آن‌ها را جلب کرده و حس رضایت را به آن‌ها بدهد. فعالیت‌های جسمی، کارهای خلاقانه و تعاملات اجتماعی را به عنوان جایگزین‌های سالم برای دنیای آنلاین تشویق کنید. این کارها را با فرزندانتان انجام دهید تا ساختار و حمایت ایجاد کنید. همچنین درگیر کردن آن‌ها در فعالیت‌های گروهی می‌تواند مفید باشد.
4. محدود کردن دسترسی به دستگاه‌ها
دسترس به دستگاه‌های دیجیتال و اپلیکیشن‌ها را کنترل کنید، به ویژه در زمان‌هایی که باید کارهای دیگری انجام دهند. گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها را از اتاق خواب کودک دور نگه دارید تا استفاده شبانه از اینترنت محدود شود و عادات خواب سالمی ترویج شود. من به شدت استفاده از ابزار کنترل والدین مانند Pinardin را توصیه می‌کنم تا این محدودیت‌ها برای کودک واضح و برای والدین راحت قابل اجرا باشد.
5. درخواست کمک حرفه‌ای
اگر علائم اعتیاد ادامه داشته باشد یا شدید شود، در نظر بگیرید که از یک متخصص سلامت روان که در درمان این نوع رفتارها در کودکان تخصص دارد، کمک بگیرید. آن‌ها می‌توانند استراتژی‌های شخصی‌سازی شده و مداخلات درمانی برای کودکان و والدین ارائه دهند تا علائم کاهش یابد و رفاه بازگردد.
اعتیاد به اینترنت در کودکان یک نگرانی رو به رشد است که نیاز به توجه و اقدامات پیشگیرانه دارد. با درک قابلیت اعتیادآوری اینترنت، تشخیص علائم اعتیاد و اجرای استراتژی‌های پیشگیرانه، می‌توانیم به کودکان کمک کنیم تا رابطه‌ای سالم‌تر با فناوری پیدا کنند.
با مرزهای واضح، ارتباط باز و تمرکز بر فعالیت‌های جایگزین، می‌توانیم محیطی متعادل ایجاد کنیم که به کودکان اجازه دهد از مزایای اینترنت بهره‌برداری کنند در حالی که خطرات اعتیاد را به حداقل می‌رسانیم.
