آگاهی دادن به آن‌ها و آموزش راهکارهایی برای محافظت از خود

در این مقاله می‌خوانید:

  • آزار اینترنتی یا سایبری چیست؟

  • اگر فهمیدم فرزندم قربانی آزار اینترنتی شده، چه کنم؟

  • چطور آزار اینترنتی را گزارش کنیم؟

آزار اینترنتی زمانی اتفاق می‌افتد که کودکان از اینترنت یا تلفن همراه استفاده می‌کنند تا کودک دیگری را عصبانی، ناراحت یا ترسان کنند. این آزار می‌تواند شامل ارسال پیام‌های توهین‌آمیز یا منتشر کردن عکس‌های خجالت‌آور در شبکه‌های اجتماعی باشد.

فرزندتان ممکن است از گفتن این موضوع خجالت بکشد یا بترسد که با گفتن آن اوضاع بدتر شود. اما اگر متوجه شدید که چنین چیزی در حال رخ دادن است، آن‌قدر جدی‌ست که باید وارد عمل شوید.

حتی اگر شما یا فرزندتان وسوسه شوید که به فرد آزارگر پاسخ دهید، بهتر است به جای واکنش مستقیم، به کودک یاد بدهید چطور از خودش محافظت کند. به او بگویید اولین کاری که باید بکند این است که آن پیام یا پست آزاردهنده را نادیده بگیرد، دستگاهش را خاموش کند و از آن فضا فاصله بگیرد. بی‌توجهی ممکن است باعث شود فرد آزارگر دست از کارش بکشد. اگر فرزندتان پیام یا دایرکت آزاردهنده دریافت می‌کند، به او یاد بدهید فرد مزاحم را بلاک کند.

اگر فرد آزارگر را می‌شناسید، با والدین او صحبت کنید. همچنین با مدرسه فرزندتان تماس بگیرید، چون ممکن است این اتفاق در آنجا هم در حال رخ دادن باشد. فرزندتان را تشویق کنید از دوستانش کمک بخواهد. تحقیقات نشان می‌دهد وقتی کودکان از یکدیگر دفاع می‌کنند، تأثیر زیادی در متوقف کردن آزارگران دارند.

شرکت‌های اینترنتی و اپراتورهای تلفن همراه هم می‌توانند کمک کنند. آن‌ها آزار اینترنتی را جدی می‌گیرند و معمولاً راهکارهایی برای افزایش ایمنی کاربران دارند. اما اگر کودک‌تان تهدید شده، وقت آن است که با پلیس تماس بگیرید.


آزار اینترنتی دقیقاً چیست و چطور آن را تشخیص دهیم؟

این مطلب با همکاری Common Sense Media منتشر شده است.

آزار اینترنتی به استفاده از ابزارهای ارتباطی دیجیتال (مثل اینترنت و تلفن همراه) برای ناراحت، عصبانی یا ترساندن فرد دیگر گفته می‌شود — معمولاً به صورت مکرر و عمدی. از نمونه‌های آزار اینترنتی می‌توان به ارسال پیام‌های توهین‌آمیز، پست کردن عکس یا ویدئوی خجالت‌آور در شبکه‌های اجتماعی، یا پخش شایعات بی‌رحمانه در اینترنت یا از طریق تلفن اشاره کرد.

اگر در حال بررسی این هستید که آیا فرزندتان قربانی آزار اینترنتی شده یا نه، به این فکر کنید که آیا فرد آزاردهنده عمدی و بارها رفتار آسیب‌زا داشته است یا نه. اگر پاسخ منفی است، شاید آن فرد فقط نیاز به یادگیری رفتار بهتر در فضای آنلاین دارد. اما اگر پاسخ مثبت است، موضوع را جدی بگیرید و اقدام کنید.

وقتی فرزندم در فضای آنلاین مورد آزار قرار می‌گیرد، چه کنم؟

برای والدین، فهمیدن اینکه فرزندشان قربانی آزار اینترنتی شده، می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد. ممکن است شما یا فرزندتان بخواهید مقابله‌به‌مثل کنید، اما بهتر است به او کمک کنید تا شرایط را آرام کند، از خودش محافظت کند و با منطق، جلوی ادامه آزار را بگیرد. در ادامه چند اقدام فوری برای والدین پیشنهاد می‌شود:

  • به فرزندتان اطمینان دهید که دوستش دارید و کاملاً پشت او هستید.

  • کمکش کنید از کامپیوتر یا گوشی فاصله بگیرد و کمی استراحت کند.

  • اگر فرد آزارگر را می‌شناسید، می‌توانید با والدین او صحبت کنید.

  • با مدرسه فرزندتان تماس بگیرید. اگر این آزار در فضای مجازی رخ می‌دهد، احتمال دارد در دنیای واقعی هم ادامه داشته باشد.

  • به فرزندتان آموزش دهید چه گام‌های مشخصی می‌تواند برای دفاع از خودش بردارد.

والدین چه زمانی باید در مسئله آزار اینترنتی دخالت کنند؟

بسیاری از بچه‌ها به والدینشان نمی‌گویند که مورد آزار اینترنتی قرار گرفته‌اند. آن‌ها ممکن است از گفتن این موضوع خجالت بکشند یا احساس شرمندگی کنند. حتی ممکن است بترسند که دخالت شما اوضاع را بدتر کند. اما اگر متوجه شدید فرزندتان آزار دیده، احتمالاً موضوع به‌قدری جدی‌ست که نیاز به ورود شما دارد.

پیشنهاد می‌کنیم این کار را انجام دهید: با فرزندتان صحبت کنید تا جزئیات بیشتری را بدانید. با هم یک برنامه مشخص برای برخورد با وضعیت بچینید. مطمئن شوید که هر دو در مورد نتیجه‌ای که می‌خواهید به آن برسید، توافق دارید. و اگر شرایط سخت‌تر شد، اقداماتتان را هم جدی‌تر و قوی‌تر کنید.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد: تحقیقات نشان داده‌اند وقتی هم‌سالان از یکدیگر دفاع می‌کنند، تأثیر زیادی در مقابله با آزارگران دارند. آزارگران معمولاً تلاش می‌کنند قربانی را تنها و منزوی کنند، اما وقتی بچه‌ها پشت هم می‌ایستند، نقشه آن‌ها خنثی می‌شود. فرزندتان را تشویق کنید که از دوستانش کمک بگیرد.

و البته، اگر تهدیدی جدی برای امنیت فرزندتان وجود دارد، فوراً با مراجع قانونی تماس بگیرید.

به فرزندم چه بگویم اگر مورد آزار اینترنتی قرار گرفت؟

همه کودکان نمی‌توانند تشخیص دهند که شوخی‌های آزاردهنده، نوعی زورگویی است. خیلی‌ها هم ممکن است از گفتن آن به والدینشان خجالت بکشند. به همین دلیل مهم است که قبل از شروع فعالیت فرزندتان در فضای آنلاین و استفاده از گوشی، درباره رفتار ایمن در فضای دیجیتال با او صحبت کنید. چه فرزندتان تازه وارد فضای آنلاین شده باشد یا از قبل مورد آزار قرار گرفته، این گام‌ها را می‌توانید به او پیشنهاد دهید:

  • از فضای آنلاین خارج شو. پیام‌ها را نادیده بگیر و از محیط فاصله بگیر.

  • پاسخ نده و تلافی نکن. وقتی عصبانی یا ناراحت هستی، ممکنه حرف‌هایی بزنی که بعداً پشیمون شی. آزارگران دنبال واکنش هستند—با بی‌توجهی نقشه‌شون رو خراب کن.

  • فرد آزاردهنده رو بلاک کن. اگر از طریق پیام یا شبکه‌های اجتماعی مورد آزار قرار گرفتی، اون فرد رو از لیست دوستانت حذف کن. حتی می‌تونی بدون باز کردن، پیام‌هاش رو پاک کنی.

  • پیام‌های آزاردهنده رو ذخیره کن. اگر آزار ادامه داشت، پیام‌ها رو ذخیره کن و حتی چاپشون کن. این‌ها می‌تونن مدرک خوبی برای صحبت با والدین یا معلم‌ها باشن.

  • با یه دوست صحبت کن. وقتی کسی باعث ناراحتیت می‌شه، حرف زدن با یه دوست می‌تونه خیلی آرومت کنه.

  • با یه بزرگ‌تر مورد اعتماد صحبت کن. منظور کسی‌ست که گوش شنوا داره، توانایی کمک داره و واقعاً اهمیت می‌ده. گفتن این موضوع به یه بزرگ‌تر “لو دادن” نیست—بلکه یعنی از خودت دفاع می‌کنی. حتی اگر این اتفاق در اینترنت افتاده، مدرسه هم معمولاً قوانین مشخصی در این زمینه داره.

چطور آزار اینترنتی را گزارش کنیم؟

سایت‌های شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام و اسنپ‌چت در سال‌های اخیر جدی‌تر از قبل به حمایت از کاربران مورد آزار قرار گرفته، پرداخته‌اند.

اگر فرزندتان در یک وب‌سایت یا اپلیکیشن مورد آزار قرار گرفته، به سایت آن پلتفرم مراجعه کنید و بخشی مثل «قوانین جامعه»، «مرکز ایمنی»، «اطلاعات برای والدین»، یا «نکات امنیتی» را جستجو کنید. اغلب در این بخش‌ها پیشنهادهایی مثل بلاک کردن فرد آزاردهنده یا محدود کردن کسانی که می‌توانند پیام بفرستند، ارائه می‌شود.

اگر فرزندتان از طریق پیامک مورد اذیت قرار گرفته، با شرکت مخابراتی تماس بگیرید و شماره را گزارش دهید. ممکن است بتوانید آن را بلاک کنید یا شماره را تغییر دهید. بسیاری از اپراتورها خدمات ضدآزار اضافی هم ارائه می‌دهند (گاهی با پرداخت هزینه).

اگر آزار ادامه پیدا کرد، ممکن است نیاز باشد از جامعه اطرافتان کمک بگیرید: مدرسه، مربیان ورزشی، یا والدین دیگر. اگر پیام‌ها شامل تهدید بودند، حتماً باید موضوع را به پلیس یا مراجع قانونی اطلاع دهید.

فرزندان را برای اقدام مثبت توانمند کنید

تا چند سال پیش تمرکز اصلی در بحث آزار، فقط روی رابطه فرد آزارگر و قربانی بود. اما متخصصان می‌گویند معمولاً کودکان دیگری هم در این چرخه نقش دارند و مسئله خیلی پیچیده‌تر از قبل شده است. در واقع، عمومی شدن فضای آزار باعث شده تقریباً تمام دوستان و اطرافیان آزارگر—چه آنلاین و چه آفلاین—درگیر ماجرا باشند.

شناخت نقش‌های مختلف در یک موقعیت آزار اینترنتی، به شما کمک می‌کند به فرزندتان برای پرورش خودآگاهی و همدلی کمک کنید. این مهارت‌ها در شکل دادن به فرهنگ احترام و مسئولیت‌پذیری آنلاین بسیار مؤثرند.

اول از همه، آزارگر اینترنتی است—فردی که با ابزارهای دیجیتال (مثل اینترنت یا موبایل) عمداً تلاش می‌کند دیگری را ناراحت یا اذیت کند. سپس، قربانی است—فردی که مورد آزار قرار گرفته. بعد، تماشاگران هستند—کسانی که می‌دانند اتفاقی بد در حال وقوع است، اما فقط تماشا می‌کنند (یا بی‌تفاوت‌اند، یا از طرد شدن یا هدف قرار گرفتن خودشان می‌ترسند). اما در این میان، کودکانی هم هستند که حامی می‌شوند—یعنی کودکانی که چرخه زورگویی را می‌شکنند؛ با دفاع از قربانی، مقابله مستقیم با آزارگر، یا اطلاع‌رسانی به افراد مسئول.

فرزندان ممکن است در زمان‌های مختلف نقش‌های متفاوتی داشته باشند. توصیه‌هایی که به فرزندتان می‌کنید باید بسته به شرایط و نقش او در ماجرا متفاوت باشد.

با آموزش این نکته به فرزندان که ساختن دنیای امن وظیفه همه ماست، آن‌ها را توانمند می‌کنیم تا اقدامات مثبتی انجام دهند—مثل گزارش دادن آزار، ریپورت یک پیام توهین‌آمیز، یا بازنشر نکردن تصویر تحقیرآمیز—که در نهایت می‌تواند به پایان یک ماجرای تلخ منجر شود.

برای اطلاعات بیشتر درباره استفاده ایمن از رسانه‌های دیجیتال، به commonsensemedia.org مراجعه کنید.